Door sommige presentaties word je gegrepen en andere laten je min of meer koud. Waar ligt dat aan? Is het de pakkende inhoud, een boeiende opbouw of toch ook nog iets anders?
Om die vraag te kunnen beantwoorden, eerst wat natuurkunde. ( Met dank aan mijn oude natuurkundeleraar meneer Van Weert, die nu eindelijk ook eens trots op me kan zijn 😉
De derde wet van Newton
“Iedere actie veroorzaakt een in kracht gelijke, maar tegengestelde reactie”
Elke keer als je een toets aanslaat op je toetsenbord, je een bal een flinke mep geeft tijdens een partijtje tennis of een deur achter je dichtslaat, dan gebeurt het:
Dan treedt deze wet in werking. Een actie veroorzaakt een ‘in kracht gelijke, maar tegengestelde’ reactie. In gewone mensentaal 😉 klinkt dat als, wie de bal kaatst, kan hem terugverwachten.
Het principe van ‘actie geeft reactie’ is typisch zoiets waar we allemaal zo vertrouwd mee zijn, dat we er nauwelijks ooit bij stilstaan. Maar let je erop, dan zie je het opeens overal en altijd in werking.
Ook in de communicatie tussen mensen geldt dat een actie altijd tot een reactie leidt.
Je bent in een café en je wilt afrekenen. Je ziet het meisje van de bediening in de verte lopen en je probeert oogcontact te maken. Waarom doe je dat? Omdat je verwacht dat zij zal reageren op jouw actie.
Of je staat naar de lift en staart naar de grond. Waarom doe je dat? Omdat je verwacht dat jouw actie de andere mensen in de lift duidelijk zal maken dat je nu even geen zin hebt in een praatje.
Of je zegt iets.. Waarom? Omdat je verwacht dat iemand naar je zal luisteren. Toch?
Want dat is nou eenmaal wat wij mensen doen, we reageren voortdurend op elkaars acties.
Iedere interactie tussen mensen bestaat uit acties en reacties. Alle communicatie is een kwestie van geven en nemen. Van zenden en ontvangen. Van spreken en luisteren.
In een prettig 1 op 1 gesprek zijn de acties en reacties min of meer in balans.
De een spreekt en de ander luistert. En daarin wissel je elkaar voortdurend af.
Een presentatie lijkt wat dat betreft -op het eerste oog- iets gecompliceerder, maar dat is slechts schijn.
Natuurlijk is er bij een speech wel sprake van enige disbalans, omdat de spreker dan per definitie meer aan het woord is dan de luisteraar. Maar toch is ook bij een presentatie de luisteraar in feite net zo actief als de spreker. Hij of zij reageert immers voortdurend op wat de spreker uitzendt. En laat dat merken door subtiele en minder subtiele tekens.
Dit is iets om even bij stil staan. Het betekent in ieder geval twee dingen.
Ten eerste dat je als spreker voortdurend alert moet zijn op wat jouw woorden en acties teweeg brengen. Net zo alert als wanneer je met 1 persoon in gesprek bent. Val dus nooit in de valkuil je publiek als iets passiefs te zien.
Ten tweede betekent het dat je als spreker heel goed moet weten welke reacties je wel en welke je niet teweeg wil brengen bij je publiek. Zodat je kunt bijsturen als je merkt dat je luisteraars bijvoorbeeld aan het wegsuffen zijn (en dat niet je bedoeling is 😉
Jacqueline’s SPREEKTIP
Wees als spreker ook altijd een alerte luisteraar en maak van je presentatie een levendig spel van actie en reactie, van geven en nemen, van zenden en ontvangen. Dan zit je gegarandeerd op het goede spoor.
Realiseer je dat iedere actie van jou als spreker een reactie bij je luisteraars oproept. En vice versa. Let er eens op hoe dat in een gewoon gesprek verloopt. Wat kun je daarvan meenemen als je voor een groep staat?
Ik wens je veel spreek- en luisterplezier!
PS. Wil je op de hoogte blijven en mijn nieuwste artikelen ontvangen? Meld je dan nu rechtsboven aan voor meer Spreektips. (Ze zijn gratis en je kunt je ieder moment weer afmelden.)
Meer lezen?